ISSN: 0377-9777 / e-ISSN: 1308-2523
Türkiye’de tansiyon, kan şekeri ve kolesterol ölçümü koruyucu sağlık hizmetlerinin kullanımını etkileyen faktörler, 2019 yılı [Turk Hij Den Biyol Derg]
Turk Hij Den Biyol Derg. 2025; 82(3): 377-392 | DOI: 10.5505/TurkHijyen.2025.78466

Türkiye’de tansiyon, kan şekeri ve kolesterol ölçümü koruyucu sağlık hizmetlerinin kullanımını etkileyen faktörler, 2019 yılı

Leyla KANMAZ DEMİR1, Özgür UĞURLUOĞLU2
1İstanbul Aydın Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, İstanbul, Türkiye
2Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı, Ankara, Türkiye

GİRİŞ ve AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de koruyucu sağlık hizmetlerinin (tansiyon ölçümü, kolesterol ölçümü ve kan şekeri ölçümü) kullanım düzeyini ortaya koymak ve bireylerin koruyucu sağlık hizmetlerini kullanmasında etkili olduğu düşünülen bireysel, sosyodemografik, toplumsal ve sistemsel faktörleri tespit etmektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından ulusal düzeyde düzenli olarak yapılan Türkiye Sağlık Araştırması 2019 yılı veri seti kullanılmıştır. Türkiye Sağlık Araştırması’na katılan 18 yaş ve üzerindeki toplam 16.253 bireyden elde edilen veriler SPSS 23.0 (Statistical Package for the Social Sciences) programı kullanılarak analiz edilmiştir.
BULGULAR: Araştırmada yapılan analiz sonuçlarına göre katılımcıların %88,6’sı tansiyon, %83,7’si kolesterol ve %88,9’u kan şekeri ölçtürmüştür. Katılımcılar arasından kadınlar, yaşlı bireyler, eğitim düzeyi yüksek olanlar, fiziksel aktivite yapanlar, sağlık statüsü daha kötü olanlar, çevrelerinden sosyal destek sağlayabilenler ve sosyal güvence kapsamında olanların koruyucu sağlık hizmetlerini daha fazla kullandığı tespit edilmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Koruyucu sağlık hizmetlerinin düzenli ve etkili bir şekilde kullanılması, toplumun sağlık düzeyini yükseltmek ve sağlık hizmetleri maliyetlerini azaltmak açısından önemli bir yöntemdir. Bu çalışma, Türkiye’de yaşayan bireylerin tansiyon, kolesterol ve kan şekeri ölçtürme düzeylerini ve bunu etkileyen faktörleri ortaya koyarak uluslararası karşılaştırmalara imkân sağlamaktadır. Ayrıca, koruyucu sağlık hizmetleri farkındalığını geliştirerek bu hizmetlerin kullanımını artırmak ve teşvik etmek için uygulanan politikaların gözden geçirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu bağlamda, sunulan sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması ve kalitesinin iyileştirilmesi; eğitimin niteliği ve niceliğinin yükseltilmesi; koruyucu hizmetlerin hangi yaş gruplarında ve ne sıklıkla alınması gerektiğine dair bilgilendirmeler yapılması ile sürecin etkin bir şekilde izlenmesinin bu hizmetlerin erken dönemlerde kullanımını destekleyeceği düşünülmektedir.Bu bağlamda, sunulan sağlık hizmetlerine erişimin kolaylaştırılması ve kalitesinin iyileştirilmesi; eğitimin niteliği ve niceliğinin yükseltilmesi; koruyucu hizmetlerin hangi yaş gruplarında ve ne sıklıkla alınması gerektiğine dair bilgilendirmeler yapılması ile sürecin etkin bir şekilde izlenmesinin bu hizmetlerin erken dönemlerde kullanımını destekleyeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Koruyucu sağlık hizmetleri, tansiyon ölçtürme, kolesterol ölçtürme, kan şekeri ölçtürme, Türkiye

Factors affecting the use of blood pressure, blood sugar and cholesterol measurement preventive health services in Türkiye, 2019

Leyla KANMAZ DEMİR1, Özgür UĞURLUOĞLU2
1Department of Healthcare Management, Istanbul Aydin University, Istanbul, Turkey
2Department of Healthcare Management, Hacettepe University, Ankara, Turkey

INTRODUCTION: The aim of this study is to reveal the level of use of preventive health services (blood pressure measurement, cholesterol measurement and blood sugar measurement) in Türkiye and to determine individual, sociodemographic, social and systemic factors that are thought to be effective in individuals’ use of preventive health services.

METHODS: In the study, the Türkiye Health Survey 2019 data set, which is regularly conducted at the national level by the Turkish Statistical Institute, was used. Data obtained from a total of 16.253 individuals aged 18 and over who participated in the Türkiye Health Survey were analyzed using the SPSS 23.0 (Statistical Package for the Social Sciences) program.

RESULTS: According to the results obtained as a result of the analyzes carried out in the research, 88.6% of the participants had their blood pressure measured, 83.7% had their cholesterol measured and 88.9% had their blood sugar measured. It has been determined that among the participants, women, older individuals, those with higher education levels, those who engage in physical activity, those with poorer health status, those who can receive social support from their surroundings, and those with social security coverage use preventive health services more.
DISCUSSION AND CONCLUSION: The regular and effective use of preventive health services is an important method for improving public health and reducing healthcare costs. This study enables international comparisons by revealing the blood pressure, cholesterol and blood sugar measurement levels of individuals living in Türkiye and the factors that affect them. In addition, the study is important in terms of reviewing the policies implemented to increase and encourage the use of these services by raising awareness of preventive health services. In this context, it is thought that facilitating access to provided healthcare services and improving their quality; increasing the quality and quantity of education; providing information on which age groups and how often preventive services should be received; and effectively monitoring the process will support the use of these services in the early stages.

Keywords: Preventive health services, blood pressure measurement, cholesterol measurement, blood sugar measurement, Türkiye

Sorumlu Yazar: Leyla KANMAZ DEMİR, Türkiye
Makale Dili: Türkçe
×
APA
NLM
AMA
MLA
Chicago
Kopyalandı!
ATIF KOPYALA
LookUs & Online Makale
w